Bezpieczeństwo w sieci - list dla Rodziców

     Drodzy Rodzice!

    Dzięki urządzeniom mobilnym internet stał się integralną częścią życia nie tylko osób dorosłych, lecz także młodzieży i dzieci. Nowe technologie mają wiele pozytywnych zastosowań, jednak używane zbyt często mogą negatywnie wpływać na funkcjonowanie ich użytkowników. Tyczy się to szczególnie najmłodszych dzieci, które coraz częściej mają kontakt z urządzeniami ekranowymi. Badania pokazują, że maluchy w wieku 3−6 lat korzystają z sieci średnio 50 minut dziennie (fdds 2015). Pewnym jest, że decyzja należy do rodziców i opiekunów, którzy odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu dzieciom bezpiecznego dostępu do internetu oraz przeciwdziałaniu potencjalnym zagrożeniom. Podejmując decyzję odnośnie czasu i sposobu korzystania przez dzieci z internetu warto wcześniej poznać dobre praktyki w tym zakresie, by czerpać radość z korzyści internetu, a nie żyć w lęku przed zagrożeniami, które wynikać mogą z nadmiernego korzystania z urządzeń cyfrowych.
W związku z tym przeprowadziliśmy badania ankietowe na temat sposobu korzystania z urządzeń cyfrowych przez dzieci naszego przedszkola – dziękujemy tym z Państwa, którzy poświęcili swój czas, by podzielić się z nami swoimi spostrzeżeniami. Dzięki zebranym poprzez ankiety informacjom poznaliśmy obszary, w których przydatna byłaby dla Państwa dodatkowa wiedza, dlatego poniżej zebraliśmy dla Państwa najważniejsze zasady bezpiecznego korzystania z urządzeń cyfrowych. Zebraliśmy także polecenia artykułów, książek, podcastów i filmików edukacyjnych oraz storn internetowych i kampanii społecznych, które mogą być pomocne we wprowadzaniu Waszych pociech w wirtualny świat.   
➢    Świadomość daje motywację do podejmowania działań wymagających często wysiłku i porzucenia strefy komfortu, dodaje sił, by zapobiegać negatywnym skutkom, dlatego drogi Rodzicu warto, byś wiedział, że zalecenia dotyczące czasu ekranowego małych dzieci są jednoznaczne: najlepiej, by do końca 2 roku życia dziecko nie miało żadnej styczności z ekranem, a dla dzieci do 5 roku życia łączny czas przed różnymi typami ekranów dziennie powinien zawierać się w maksymalnie 1 godzinie. 

➢    W procesie wprowadzania dziecka w świat internetu i towarzyszenia mu w tym na późniejszych etapach jego życia, bardzo istotną rolę odgrywają rodzice i najbliżsi członkowie jego rodziny. Ich działania mogą polegać na kontrolowaniu aktywności online swoich dzieci poprzez korzystanie z różnego rodzaju programów i aplikacji kontroli rodzicielskiej, ale także powinny przyjmować formułę świadomej i uważnej obecności w ich życiu. Bardzo ważne jest zwracanie uwagi by aktywności online nie dominowały życia dziecka oraz by nadawcami ważnych dla jego rozwoju informacji i wartości były bliskie mu i zaufane osoby, a nie przypadkowi internetowi nadawcy.

➢    Decydując się na umożliwianie małemu członkowi rodziny korzystania z urządzeń ekranowych i internetu, należy pamiętać przede wszystkim o konieczności sprawdzania treści, tak by były one bezpieczne oraz przyjazne dzieciom, a także o wyznaczaniu określonego czasu korzystania z tych urządzeń, najlepiej nie bezpośrednio przed snem. Ważne jest, aby rodzic/opiekun był obecny podczas pierwszych kontaktów dziecka z urządzeniami. To dobry moment, by poprzez wspólną zabawę pokazać dzieciom pozytywne zastosowania internetu oraz ostrzec je przed czyhającymi w sieci zagrożeniami.

➢    Uczysz dziecko, jak należy się zachowywać w piaskownicy, na placu zabaw, przy przechodzeniu przez jezdnię. Powinieneś również udzielać mu wyraźnych wskazówek, jak należy zachowywać się w internecie. Bądź pierwszą osobą, która zapozna dziecko z internetem. Odkrywajcie wspólnie jego zasoby. Spróbujcie znaleźć ciekawe i przyjazne strony.

Naucz dziecko podstawowych zasad bezpieczeństwa w internecie.
Uczul je na niebezpieczeństwa związane z nawiązywaniem nowych znajomości w internecie. Podkreśl, że nie można ufać osobom poznanym w sieci, ani też wierzyć we wszystko, co o sobie mówią. Ostrzeż dziecko przed ludźmi, którzy mogą chcieć mu zrobić krzywdę. Rozmawiaj o zagrożeniach czyhających w internecie i sposobach ich unikania. Naucz swoje dziecko ostrożności przy podawaniu prywatnych danych – często dostęp do stron internetowych przeznaczonych dla najmłodszych wymaga ich wpisania. Ważne jest, aby dziecko wiedziało, że podając takie informacje, zawsze musi zapytać o zgodę swoich rodziców. Dziecko powinno zdawać sobie sprawę z niebezpieczeństw, jakie może przynieść ujawnienie swoich danych osobowych. Ustal z nim, żeby nigdy nie podawało przypadkowym osobom swojego imienia, nazwiska, adresu czy numeru telefonu i nie przesyłało zdjęć.
Wiele dzieci używa internetu do rozwijania swoich zainteresowań i rozszerzenia wiedzy. Mali internauci powinni być jednak świadomi, że nie wszystkie znalezione w sieci informacje są wiarygodne. Naucz dziecko, że trzeba weryfikować znalezione w internecie treści, korzystając z innych dostępnych źródeł (encyklopedie, książki, słowniki).

Bądź wyrozumiały dla swojego dziecka.
Często zdarza się, że najmłodsi przypadkowo znajdują się na stronach adresowanych do dorosłych. Bywa, że w obawie przed karą boja się do tego przyznać. Ważne jest, żeby dziecko Ci ufało i mówiło o tego typu sytuacjach; by wiedziało, że zawsze, kiedy poczuje się niezręcznie, coś je zawstydzi lub przestraszy, może się do Ciebie zwrócić. Pamiętaj, że dzieci często same obciążają się winą. Powiedz, jak ważne jest dla Ciebie to, by z Tobą rozmawiało. Doceń jego odwagę i zaufanie, jakim Cię obdarzyło. Powiedz swojemu dziecku, że zawsze może na Ciebie liczyć.
Zapoznaj dziecko z netykietą – zasadami dobrego zachowania w internecie (zasady netykiety znajdziesz na stronie www.sieciaki.pl).
Przypominaj mu o zasadach dobrego wychowania. W internecie, podobnie, jak w każdej dziedzinie naszego życia, obowiązują takie reguły: powinno się być miłym, używać odpowiedniego słownictwa itp. Twoje dziecko powinno je poznać. Pamiętaj, że pozytywne strony internetu przeważają nad jego negatywnymi stronami. Internet jest doskonałym źródłem wiedzy, jak również dostarczycielem rozrywki. Pozwól swojemu dziecku w świadomy i bezpieczny sposób w pełni korzystać z oferowanego przez sieć bogactwa.

Wprowadź dziecko w świat urządzeń mobilnych.
Wspólnie z dzieckiem ustal zasady korzystania z urządzeń elektronicznych. Pamiętaj o umiarze! Zadbaj, by dziecko w wieku przedszkolnym  nie korzystało z tabletu, czy smartfona codziennie, a jednorazowa sesja korzystania przez nie z aplikacji nie przekraczała 15 minut. Więcej informacji, jak wprowadzać zasady ekranowe znajdziesz tutaj: https://www.domowezasadyekranowe.fdds.pl/

Zachętą do współpracy dziecka przy wprowadzaniu zasad ekranowych może być piosenka:
https://youtu.be/J4t9m50zGAU

Powodzenia!

DOMOWY KODEKS CYFROWY

Co może się znaleźć w domowym kodeksie cyfrowym? Oto wskazówki:

1.    Ustalamy limity czasu poświęcanego na aktywności w internecie i generalnie przed ekranami.
2.    Wyznaczamy w domu strefę offline – odkładamy tam telefony np. na czas ładowania.
3.    Nie używamy smartfonów podczas posiłków czy spotkań z rodziną i znajomymi.
4.    Co najmniej na godzinę przed snem odcinamy się od ekranów, a zamiast tego np. czytamy książkę.
5.    Eliminujemy tzw. rozpraszacze – jeśli wykonujemy czynność, która wymaga skupienia, np. uczymy się, wyłączamy powiadomienia.
6.    Zamiast: nie ruszę się bez telefonu, wprowadzamy: nie muszę mieć go zawsze przy sobie.
7.    Jeśli to możliwe, wybieramy offline’owe odpowiedniki aplikacji – np. notes zamiast notatnika w smartfonie.
8.    Dbamy o wspólny czas offline – może być poświęcony na aktywność fizyczną, planszówki, czy cokolwiek chcecie.
9.    Unikamy korzystania z kilku ekranów jednocześnie, czyli tzw. multiscreeningu.
Więcej o tym jak wprowadzać bezpieczne zasady ekranowe znajdziecie w materiałach kampanii społecznej „DOMOWE ZASADY EKRANOWE”.  
https://www.domowezasadyekranowe.fdds.pl/
https://rodzice.fdds.pl/wiedza/ustalamy-domowe-zasady-ekranowe-2/

Pomocą w osiąganiu współpracy z dzieckiem w zakresie bezpiecznego korzystania z sieci mogą być materiały multimedialne, które znajdziecie Państwo na stronach: www.necio.pl
www.sieciaki.pl
https://www.saferinternet.pl/materialy-edukacyjne/materialy-multimedialne/owce-w-sieci.html
https://www.saferinternet.pl/materialy-edukacyjne/materialy-multimedialne/plik-i-folder.html
https://www.saferinternet.pl/materialy-edukacyjne/materialy-multimedialne/zostan-znajomym-swojego-dziecka.html

Świadomość daje motywację do podejmowania działań wymagających często wysiłku i porzucenia strefy komfortu, dodaje sił, by zapobiegać negatywnym skutkom. Warto poznawać wpływ oddziaływania nowoczesnych technologii na rozwój naszych dzieci. Zachęcamy do zapoznania się z materiałami kampanii społecznej Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę – „ZADBAJ O DZIECIĘCY MÓZG”.  Sprawdź:
https://youtu.be/gl2mF8n-MlQ
https://rodzice.fdds.pl/wiedza/dzieciecy-mozg-a-ekrany/

Warto także wiedzieć, że nienaturalnie stymulująca natura ekranu elektronicznego, niezależnie od treści (lecz w zależności wprost proporcjonalnej od liczby obserwowanych zmian i interakcji) sieje spustoszenie w rozwijającym się układzie nerwowym i zdrowiu psychicznym dziecka.
ZSE jest zaburzeniem rozregulowania, czyli braku zdolności dziecka do modulowania swojego nastroju, uwagi i poziomu pobudzenia w zdrowy sposób.
Interaktywne (lub/i) dynamiczne bodźce ekranowe włączają układ nerwowy w tryb „walcz lub uciekaj”. Gdy następuje to często, następuje rozregulowanie i dezorganizacja układu hormonalnego i nerwowego - tworzenie lub wzmacnianie zaburzeń typu ADHD, depresja itp.
Nawet mniej podatne dzieci doświadczają 'subtelnego” uszkodzenia – rezultatem jest chroniczna drażliwość, zaburzenia koncentracji uwagi, ogólny marazm, apatia, stan bycia jednocześnie pobudzonym i zmęczonym.

Co powinno wzbudzić naszą czujność? Pierwsze objawy uzależnienia od Internetu to wydłużanie przez dziecko czasu korzystania z multimediów, przez co zaniedbane zostają inne aktywności. Dziecko lub nastolatek wycofuje się z realizacji wcześniejszych zainteresowań na rzecz korzystania z komputera lub telefonu.
Badania z 25 europejskich krajów mówią o obniżeniu czasu i jakości snu, dyskomforcie w sytuacji ograniczenia dostępu, podwyższonym poziomie pobudzenia, który może manifestować się płaczliwością, rozdrażnieniem, niekiedy też agresją albo ograniczeniem relacji towarzyskich.

Więcej informacji na temat wpływu ekranów na rozwój naszych dzieci znajdziecie Państwo na przykład tutaj:  
https://youtu.be/Glgrlf2P9YE?si=8CYOWL5Rg78fuvq3
https://zatroskani.pl/blog/cyberzagrozenia-1/zaburzenia-rozwojowe-28
https://zatroskani.pl/blog/cyberzagrozenia-1/swiato-bekitne-a-rozregulowanie-zegara-biologicznego-27
https://podcasters.spotify.com/pod/show/zatroskani/episodes/S1E3-Jak-smartfony-niszcz-nasz-sen--kreatywno-i-odporno-na-choroby-e1bcva5
https://podcasters.spotify.com/pod/show/zatroskani/episodes/S1E2-Hakowanie-ukadu-nagrody-e1bb7bv
https://rodzice.co/cyberzagrozenia/filmy-ktore-robia-papke-z-mozgu-twojego-dziecka/
https://www.edukacja-zdrowotna.pl/co-sie-dzieje-z-twoim-dzieckiem-gdy-oglada-tik-toka/
https://rodzice.fdds.pl/wiedza/internet-czesto-skrywa-samotnosc/
https://fdds.pl/dopamina.html

CYFROWY DEKTOKS DLA MAŁYCH I DUŻYCH

Zaprzestanie korzystania z urządzeń elektronicznych, takich jak smartfon, tablet, laptop, komputer, nie jest łatwe. Może też wywołać u dziecka bunt, złość, niekiedy wręcz agresję. Z czasem jednak, o ile cyfrowy post będzie prawidłowo przeprowadzony, będzie zdecydowanie łatwiej.
-   Może na początek wybierzcie się na wakacje w miejsce, w którym nie ma telewizora oraz zasięgu? Spędzicie czas na łonie natury i organizując sobie czas na swobodnej zabawie.
-     Czytajcie książki. Jeśli dotychczas tego nie robiliście, zajrzycie do osiedlowej biblioteki i przejrzyjcie dostępne publikacje. Może coś Was zainteresuje?
-     Dajcie dobry przykład. Jeśli więc dotychczas odpoczywaliście na kanapie z pilotem w ręku, postarajcie pozbyć się tego nawyku. Idealna będzie aktywność fizyczna. Możecie wybrać się na rowerową wycieczkę lub pójść na spacer.
-     Pozwólcie dziecku się nudzić. Pamiętaj, że nie musisz organizować mu czasu. Samo po chwili znajdzie coś, co go zajmie.
-   Jeśli dotychczas włączaliście dziecku bajki po to, by spokojnie posprzątać lub ugotować obiad, zaproście swoją pociechę do wspólnej pracy. Zdziwicie się, jak bardzo dzieci potrafią pomóc i jak wiele niesie to ze sobą korzyści.
W sytuacji, gdy odcięcie od nowoczesnych technologii jest dla Was zbyt trudne, warto skonsultować się ze specjalistą. I pamiętajcie, że zmiany muszą dotyczyć wszystkich domowników.
My, dorośli, mamy ogromny wpływ na to, jak dzieci postrzegają korzystanie z nowoczesnych technologii. Zastanówmy się więc, czym one są dla nas. Czy potrafię odłożyć telefon i jak się z tym czuję. Modelowanie jest bardzo silnym mechanizmem, wykorzystajmy to i zadbajmy o spójność między tym, co mówimy, a tym, co sami robimy. I rozmawiajmy z dziećmi. Bądźmy obecni w ich życiu!

Warto zatem przyjrzeć się swojemu sposobowi korzystania z urządzeń cyfrowych:

https://podcasters.spotify.com/pod/show/zatroskani/episodes/S1E8-Cyfrowy-rachunek-sumienia-e1bv52m

Polecamy materiały kampanii społecznej Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę - „BLISKO TELEFONU DALEKO OD DZIECKA”  
https://www.domowezasadyekranowe.fdds.pl/?fbclid=IwAR0HThnkPjhxgIVUzG2xZs9S7TIM8Ww2sGILtSvilEVPku_QsgCi1q4CCqQ
Więcej o cyfrowym detoksie znajdziecie Państwo także tu:
https://rodzice.co/detoks-cyfrowy/
https://akademiawardakowie.pl/sp/dieta-cyfrowa-3x-ebook/
https://zatroskani.pl/detokscyfrowy
https://zatroskani.pl/blog/cyberzagrozenia-1/detoks-cyfrowy-39
https://rodzice.co/dobre-praktyki/zapobieganie-uwiklaniu-w-swiat-wirtualny-jak-zainteresowac-dzieci-otaczajacym-nas-swiatem/
https://rodzice.co/rodzic/strategie-dla-babci-i-dziadka-jak-ograniczyc-uzycie-smartfona-u-wnukow/
https://spokojwglowie.pl/jak-odkleic-dziecko-od-ekranu/

POLECAMY DLA RODZICÓW...

PO WIĘCEJ WIEDZY O HIGIENIE CYFROWEJ ZAPRASZAMY PAŃSTWA DO SPRAWDZENIA NA STORNACH:
http://mamatatatablet.pl/
https://www.saferinternet.pl/
www.rodzice.fdds.pl
www.rodzice.co
https://cyberprofilaktyka.pl/baza-wiedzy/dla-rodzicow.html
https://rodzice.co/category/cyberzagrozenia/

Wolicie Państwo wersje papierowe? Zachęcamy do pobrania i wydrukowania bezpłatnych poradników dla rodziców na temat bezpieczeństwa dzieci w sieci:
https://www.saferinternet.pl/materialy-edukacyjne/poradniki-i-broszury.html
https://rodzice.co/mini-poradniki-dla-rodzicow/
https://cyberprofilaktyka.pl/publikacje/
https://it-szkola.edu.pl/publikacje,plik,35
https://it-szkola.edu.pl/publikacje,plik,101

Polecamy też książki:

-Katarzyna Wasilkowska „Już, już!”
-Ola Wiśniewska „Jak odkleić dziecko od ekranu?”
-Andres Hansen „Wyloguj swój mózg. Jak zadbać o swój mózg w dobie nowych technologii”
-Kardaras Nicholas Dzieci ekranu. Jak uzależnienie od ekranu przejmuje kontrolę nad naszymi dziećmi - i jak wyrwać je z transu